Czy Twoja wada krótkowzroczna cały czas się pogłębia? A może Twojemu dziecku po raz kolejny zostały przepisane silniejsze okulary? Jeśli tak, to wiedz, że nie musi już tak być. Możesz spowolnić, a nawet zatrzymać pogłębianie się wady i sprawić, by szkła w okularach nie stawały się grubsze z roku na rok.
Niestety, kiedy wzrok młodego człowieka z krótkowzrocznością się pogarsza, rośnie ryzyko pojawienia się w przyszłości chorób oczu, które mogą zagrażać jego widzeniu. Na szczęście dziś znamy już kilka naukowo potwierdzonych sposobów, które mogą skutecznie spowolnić narastanie tej wady. Jednym z takich sposobów jest stosowanie bardzo nietypowych soczewek kontaktowych zakładanych tylko na noc.
Pewnie teraz sobie myślisz – ale jak to? Przecież nie wolno spać w soczewkach! Tak, zgadza się. Ale soczewki ortokorekcyjne, bo o nich będzie tu mowa, nie są zwykłymi soczewkami kontaktowymi, a to, w jaki sposób działają, wydaje się być magią, niejednokrotnie wprawiając pacjentów w zdumienie i zachwyt, choć magią nie jest. W rzeczywistości jest to naukowo zweryfikowana i bezpieczna metoda korekcji wzroku, którą nazywamy ortokorekcją.
Ortokorekcja znana jest od lat 60-tych i z powodzeniem może być stosowana nawet u małych dzieci. Zatem, czym dokładnie jest ortokorekcja i na czym polega?
Ortokorekcja – co to takiego?
Ortokorekcja to metoda korygowania wzroku, która w bezpieczny sposób eliminuje potrzebę noszenia w ciągu dnia okularów lub soczewek kontaktowych. Jest nie tylko popularną alternatywą dla laserowej korekcji wzroku, ale także metodą coraz częściej stosowaną do tzw. kontroli krótkowzroczności, czyli spowolnienia pogłębiania się wady u dzieci w wieku 6-18 lat. Prócz wygody, którą oferuje (brak okularów czy soczewek w ciągu dnia), ortokorekcja może skutecznie spowolnić narastanie wady minusowej. Jest to metoda całkowicie odwracalna i nieinwazyjna, co oznacza, że można ją przerwać w dowolnym momencie. Im wcześniej zacznie być stosowana, tym większe szanse na jej powodzenie.
Stopniowe pogłębianie się wady u dzieci krótkowzrocznych najczęściej spowodowane jest przez wydłużanie się gałki ocznej. Jest to zjawisko, które nasila się zwykle, gdy dziecko rośnie. Gałka oczna stopniowo wydłuża się, co w efekcie powoduje nieostre widzenie z daleka, ponieważ obraz w oku już nie tworzy się na siatkówce, lecz przed nią.
Przypuszcza się, że przyczyną szybszego niż naturalne tempo wydłużania gałki ocznej, jest nieostry obraz, który powstaje na obrzeżach siatkówki (tzw. rozogniskowanie nadwzroczne w peryferyjnej części siatkówki lub peryferyjna nadwzroczność), podczas korygowania krótkowzroczności zwykłymi, tj. jednoogniskowymi okularami czy soczewkami kontaktowymi. Ale okazuje się, że problem rozogniskowania, czyli niewyraźnego obrazu na peryferiach siatkówki, nie występuje, gdy do korekcji krótkowzroczności zastosujemy np. soczewki ortokorekcyjne.
Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ kształt rogówki nadany przez soczewkę ortokorekcyjną umożliwia stworzenie ostrego obrazu zarówno w centrum, jak i na obwodzie siatkówki. U dzieci stosujących ortokorekcję dochodzi do zatrzymania nienaturalnego wzrostu gałki ocznej, a tym samym do spowolnienia pogłębiania się krótkowzroczności.
W jaki sposób soczewki ortokorekcyjne korygują wzrok?
Spanie w specjalnie zaprojektowanych do tego celu soczewkach kontaktowych sprawia, że rogówka delikatnie zmienia swoją grubość. A dokładniej, jej najbardziej zewnętrzna warstwa, czyli nabłonek rogówki. Między rogówką a soczewką wytwarzają się siły hydrauliczne, które powodują przemieszczenie się płynu wewnątrzkomórkowego z centralnej części rogówki do części paracentralnej, zmieniając jednocześnie jej grubość. Dzięki temu światło, które wpada do oka, może skupić się we właściwym miejscu na siatkówce, a wada zostaje w pełni skorygowana. Ponieważ rogówka jest elastyczną tkanką, taka zmiana kształtu jest tymczasowa.
Dlatego, by zachować ostre widzenie za dnia, trzeba spać w soczewkach każdej nocy. To trochę tak jak z aparatem ortodontycznym. By mieć skorygowany zgryz, trzeba co noc zakładać aparat ortodontyczny, a efekt korekcji pojawia się z czasem. Na marginesie, przedrostek orto-, który mają w nazwie obie te metody, wywodzi się z greckiego (orthos) i oznacza prawidłowy, prosty.
Polecamy do czytania: Jak dbać o wzrok dziecka?
Jak wygląda dopasowanie soczewek ortokorekcyjnych?
Jeśli zdecydujesz się na ortokorekcję, specjalista wykona kilka kluczowych badań. Najważniejszym z nich jest sprawdzenie zdrowia oczu. Kolejnym ważnym badaniem jest wykonanie topografii rogówki. Podobnie jak mapa topograficzna terenu prezentująca ukształtowanie danego obszaru ziemi, tak topografia oka pokazuje specjaliście, jak ukształtowana jest powierzchnia rogówki pacjenta.
Te informacje, wraz z wielkością wady wzroku, wykorzystywane są do stworzenia spersonalizowanych soczewek ortokorekcyjnych. Pamiętaj, wszelkie aktywne stany zapalne są przeciwskazaniem do aplikacji jakichkolwiek soczewek kontaktowych, w tym także soczewek ortokorekcyjnych. Innym przeciwskazaniem do aplikacji soczewek będą różnego rodzaju nieregularności rogówki jak blizny czy stożek rogówki.
Wizyty kontrolne
W dniu odbioru soczewek specjalista oceni ich dopasowanie i nauczy jak zakładać, zdejmować oraz pielęgnować soczewki ortokorekcyjne. Podczas dopasowania soczewek konieczne będą wizyty kontrolne. Takich wizyt będzie kilka w pierwszym miesiącu, a kolejne będą umawiane co 3- lub 6 miesięcy. W tym czasie może okazać się, że dopasowanie soczewek będzie wymagało doprecyzowania. Wówczas zamówione zostaną nowe soczewki.
Ponieważ ortokorekcja to proces, na samym początku nie będziesz widział wyraźnie. Ostrość wzroku będzie się poprawiać z nocy na noc, tj. im dłużej będziesz spał w soczewkach, tym wzrok będzie lepiej skorygowany. W tym czasie specjalista będzie monitorował stan zdrowia rogówki oraz skuteczność terapii. Ile czasu trwa osiągnięcie pełnej ostrości widzenia? To zależy od kilku czynników, takich jak wielkość wady, elastyczność rogówki, czy jakość i ilość łez. Zwykle już po pierwszej nocy pacjenci zauważają znaczną poprawę widzenia, a pełną korekcję uzyskują po około dwóch tygodniach spania w soczewkach.
Czy soczewki ortokorekcyjne są bezpieczne?
Jak dowodzą liczne badania, stosowanie soczewek ortokorekcyjnych zarówno przez dzieci, jak i dorosłych jest bardzo bezpieczną metodą korygowania wzroku. Przeprowadzono wiele badań, które dotyczyły bezpieczeństwa stosowania ortokorekcji. Okazuje się, że ryzyko wystąpienia infekcji ocznych jest porównywalne do ryzyka, które istnieje w przypadku stosowania zwykłych, dziennych soczewek kontaktowych. Jednak, by ortokorekcja była skuteczna i przebiegała bez żadnych komplikacji, kluczowe jest przestrzeganie podstawowych zasad higieny osobistej, odpowiednia pielęgnacja soczewek oraz regularne wizyty kontrolne w ciągu roku.
