Początek nowego roku szkolnego, to nie tylko powrót do klasowych ławek, ale także do odrabiania lekcji w domu przy biurku. Warto pamiętać, że nawet kilka godzin dziennie spędzane w pozycji siedzącej podczas nauki, to ciężka praca zarówno dla głowy, jak i ciała. W tym szczególnym okresie istotne jest ustalenie jak dużo czasu dziecko spędza nad książkami oraz zaplanowanie przerw od nauki. Jest to konieczne nie tylko ze względu na skuteczność przyswajania wiedzy, ale także z powodów zdrowotnych, w tym właściwego funkcjonowania narządu wzroku. Niestety, nieprzestrzeganie higieny nauki we wczesnym dzieciństwie może być przyczyną rozwoju krótkowzroczności. Zastanawiasz się, jak temu zapobiec? Zapoznaj się z naszymi poradami.
Planowanie przestrzeni do nauki w domu – co jest najważniejsze?
Właściwie przygotowana przestrzeń do nauki w domowym zaciszu jest niezwykle istotna, ponieważ wpływa nie tylko na wyniki w szkole, ale także na stan zdrowia, w tym komfort widzenia. Jak pokazują badania, większość rodziców zdaje sobie z tego sprawę i jak wykazano w analizie przeprowadzonej dla Hoya Lens Poland, nawet 93% opiekunów zwraca uwagę na ergonomię miejsca nauki dziecka w domu1.
Jak podkreślają badacze, wśród tego, o co najczęściej dbają rodzice, jest odpowiednie oświetlenie, na które zwraca uwagę 71% opiekunów. Następnie, rodzice wskazują na interesowanie się zachowaniem odpowiedniej odległości oczu od ekranu (64%), a także dopasowaniem biurka pod względem wysokości (62%). Co ciekawe, świadomi rodzice zwracają również uwagę na właściwe dopasowanie fotela do biurka (57%) i ustawienie prawidłowej jasności ekranu (48%).
Ekspozycja na światło słoneczne – porady ekspertów
Jak wskazuje Sylwia Kijewska, optometrystka i ekspertka marki Hoya Lens Poland, właściwe oświetlenie ma ogromny wpływ na widzenie u dziecka. I co warto podkreślić, nie tylko podczas nauki, ale także podczas aktywności w czasie wolnym! Odpowiednie oświetlenie miejsca nauki dziecka pozwala na komfortowe widzenie przez dłuższy czas. Co więcej, będąc rodzicem, należy zadbać o to, żeby nasza pociecha przebywała w światle naturalnym, które najlepiej wpływa na wzrok. Światło słoneczne pobudza bowiem produkcję dopaminy. Ten neuroprzekaźnik jest kluczowy m.in. do prawidłowego rozwoju gałki ocznej. Jego niedobór zwiększa ryzyko rozwoju wady wzroku takiej jak krótkowzroczność. Z tego względu warto zachęcać dziecko do spędzania czasu na świeżym powietrzu np. spacerując, grając w piłkę z rówieśnikami czy jeżdżąc na rowerze. Pozwala to nie tylko zrelaksować umysł, ale także i oczy.
Jak wskazują naukowcy, spędzanie czasu na świeżym powietrzu (minimum 2 godziny dziennie) pozwala na obniżenie ryzyka wystąpienia i rozwoju krótkowzroczności!1 Jak to możliwe? Prawdopodobnie jest to wynikiem kilku czynników, wśród których należy wymienić przede wszystkim ekspozycję na światło naturalne, a także ograniczenie czasu spędzonego przed ekranem komputera i telefonu. Przebywając na dworze, mamy styczność z obiektami znajdującymi się od nas w różnej odległości. Dzięki temu nasze dziecko zmienia często odległość na jaką patrzy, a praca oczu jest mniej intensywna. Pamiętać przy tym należy, aby czas na dworze nie był spędzany przed ekranem smartfona, a polegał na bardziej aktywnym odpoczynku.
Dlaczego warto unikać ekranu?
Chcąc zadbać o wzrok dziecka, należy starać się ograniczyć jego ekspozycję na ekrany komputerów, tabletów i urządzeń mobilnych. Zgodnie z wcześniej wspomnianym badaniem, nawet co 6. rodzic stara się kontrolować i, co istotne, ograniczać czas korzystania z urządzeń elektronicznych. Niestety 8 na 10 opiekunów przyznaje, że nie zawsze się to udaje. Jak wskazują rodzice, główną przyczyną wydłużenia czasu przed ekranem była pandemia.
Jak zaznacza Sylwia Kijewska, optometrystka, podczas patrzenia w dal pozwalamy naszym oczom się rozluźnić, co jest istotne dla prawidłowego funkcjonowania wzroku. Jeśli nie zerkamy w dal, narażamy nasze oczy na przeciążenie – mięśnie w gałce ocznej pozostają stale napięte, co można porównać do ćwiczeń fizycznych. Stale napinając mięśnie np. podczas pompki czy przysiadu, możemy być bardzo zmęczeni, tak jak i nasze oczy. Co prawda, wzrok nie daje nam tak wyraźnych sygnałów, ze coś może być nie tak, ale warto wiedzieć, że jest to duże obciążenie. Należy zatem pamiętać, że jeśli dziecko długo patrzy w ekran, co gorsza tak mały jak w smartfonach, to jego wzrok skupia się na bliskiej odległości. W konsekwencji przyczynia się to do intensywnego napięcia mięśni oka i możliwego rozwoju krótkowzroczności.
Unikanie ekranu może być coraz trudniejsze ze względu na zmiany, jakie nastąpiły podczas pandemii, czyli lekcje zdalne czy postępująca cyfryzacja. Coraz więcej rzeczy można zrobić czy załatwić przez Internet, co automatycznie zwiększa ilość czasu, jaką my i nasze dzieci spędzamy przed ekranem. Ta sytuacja przyczynia się do zwiększenia zmęczenia naszych oczu.
Jak zadbać o wzrok dziecka?
Specjaliści zalecają, aby ograniczać czas poświęcany na korzystanie z urządzeń elektronicznych takich jak komputer czy telefon. Warto wiedzieć, że im mniej czasu, tym lepiej. Dzieci do 10 roku życia nie powinny korzystać z urządzeń z ekranem dłużej niż 1 godzinę dziennie. Wśród nastolatków nie należy przekraczać 3 godzin dziennie. Niestety, niepokojące jest to, że nawet 25% rodziców zgadza się na korzystanie z komputera, więcej nawet niż 3 godziny dziennie!
Aby ograniczyć negatywny wpływ obserwowania obiektów z bliska na wzrok dziecka, należy możliwie skracać ten czas i jednocześnie zwiększać ilość zabaw na świeżym powietrzu. Warto pamiętać, że najlepsze lekarstwo to odpowiednia higiena i profilaktyka wad wzroku.
Jak wskazują eksperci, istotne są także przerwy w patrzeniu na bliskie odległości. Warto włączyć tu zasadę 20 – 20 – 20, która polega na tym, że po 20 minutach przed ekranem, należy przez co najmniej 20 sekund patrzeć na odległość 20 stóp, czyli około 6 m. Można z tego nawet zrobić super zabawę dla dziecka. Na przykład podczas nauki, co 20 minut, patrzymy przez obiekty jak najdalej oddalone i szukamy czegoś ciekawego. W tym czasie można także wykonać kilka ćwiczeń fizycznych czy wyjść na dwór.
Warto zwrócić uwagę także na częste mruganie, które choć wydaje się czynnością oczywistą, to zapominamy o niej podczas korzystania z komputera czy smartfonu. Jak dowodzą badania, podczas korzystania z komputera mrugamy nawet o połowę rzadziej niż normalnie. Z kolei regularne i częste mruganie pozwala nawilżyć gałkę oczną i uniknąć uciążliwego zespołu suchego oka.
Pocieszające jest to, że większość z badanych rodziców dba o profilaktykę zdrowych oczu dzieci. Jak to robią? Większość, bo 69% osób wietrzy pomieszczenia, a 42% stosuje nawilżacze powietrza. Prawie co 7. rodzic zachęca dziecko do aktywności na świeżym powietrzu, a co 2. przypomina o regularnych przerwach podczas korzystania z komputera.
Troska o dobry wzrok dziecka to szereg czynności, które, jeśli są wykonywane konsekwentnie, pozwalają skutecznie zmniejszyć ryzyko rozwoju wad wzroku, a także poprawić jakość widzenia. Jak podkreślają specjaliści, bardzo istotne jest to, jak wygląda styl życia dziecka. Już od najmłodszych lat warto wypracować u naszej pociechy zdrowe nawyki związane z nauką czy czasem wolnym. Pozwoli to nie tylko zachować dłuższy komfort widzenia, ale także zmniejszy ryzyko rozwoju krótkowzroczności.
